قواعد عمومی قراردادها مجید ادیب

توضیحات

قواعد عمومی قراردادها مجید ادیب

نويسندگان قانون مدني ‌ايران در مواردي از قانون مدني فرانسه سرمشق گرفتند. يکي از نمونه‌هاي مهم آن، حقوق تعهدات است، به‌طوري که در قانون مدني ‌ايران، عنوان قسمت «در عقود و معاملات و تعهدات»، «باب اول ـ در عقود و تعهدات به‌طور کلي»، برگرفته از قانون مدني فرانسه است. نخستين مادة‌ اين قسمت که مادة 183 است، اقتباس از ماده 1101 سابق قانون مدني فرانسه است. ماده 190 و 220 قانون مدني ‌ايران به­ترتيب ترجمة ماده 1108 و 1135 سابق قانون مدني فرانسه، و ماده 294 و 295 قانون مدني ايران، به­ترتيب، ترجمة ماده 1289و 1290 سابق همان قانون است.

بنابراین، مطالعة حقوق قراردادهای فرانسه ـ موضوع کتاب حاضر ـ برای حقوق ایران نیز مفید است.

«این کتاب، حقوق قرارداد را به‌عنوان راهكار اصلی ادارة دارایی اشخاص خصوصی و عمومی و تبادل ثروت، در آغاز قرن بیست‌ویکم مطالعه می‌کند. بدین منظور، تحول چشمگیر قرارداد را پس از قانون مدنی فرانسه، توسعة آن را در همة بخش‌های زندگی اقتصادی و نارسایی‌های برخی از ارکان قرارداد را که نیازمند اصلاح است بررسی می‌کند.

کتاب حاضر برای کسانی که حقوق‌دان نیستند و آن­ها که تحصیل در حقوق را آغاز می‌کنند، تعریفی جامع و روشن از فرایند قرارداد ارائه می‌کند و اصول بنیادین حقوق خصوصی و عمومیِ حاکم بر انعقاد قرارداد، نیروی الزام‌آور آن و اجرای آن را شرح می‌دهد».

نويسندة کتاب، آقاي ژان ـ لوک اوبِر،(1939) يکي از استادان ممتاز و بنام حقوق قرارداد و جامعه‌شناسي حقوق در فرانسه بود. پايان‌نامة دورة دکتري وي با عنوان «مفهوم و نقش ايجاب و قبول در انعقاد قرارداد» که در 1970 ارائه شد در مقررات مربوط به ايجاب و قبول، تأثيرگذار بود. او در 1985 تدريس را در دانشگاه پاريس آغاز کرد و در 1994 مستشار شعبة اول مدني ديوان عالي کشور فرانسه شد و در 1997 به نشان ملّي لژيون دونور (Légion d’honneur) دست يافت. وی در 2002 بازنشست شد. مهم‌ترين اثر علمي‌ او دورة سه جلدي حقوق تعهدات است که اثر مشترک وي با ژاک فلور (Jacques Flour) و اريک ساوو، (Éric Savaux) و يکي از منابع علمي مهم حقوق تعهدات فرانسه است.

اين استاد بزرگ در 23 ژانوية 2008 در 68 سالگي درگذشت.

پس از درگذشت نويسنده، ويراست چهارم کتاب با همکاري استاد بزرگ ديگري به نام فرانسوا کولار دوتيول در 2010 به چاپ رسيد. البته تغييرات کتاب در‌ اين چاپ بسيار اندک بود و بيشتر از يک صفحه نبود.

فرانسوا کولار دوتيول، (1952) استاد دانشگاه نانت، عضو بنياد دانشگاهي فرانسه، و يکي از استادان بزرگ حقوق قراردادها در فرانسه است. او در 1983 از دانشگاه تور (Tours) دانشنامة دکتري گرفت و در دانشگاه‌هاي متعددي در اروپا و کانادا تدريس کرده است. وي در زمينة مديريت طرح‌هاي پژوهشي و همکاري‌هاي علمي ‌بين‌المللي فعال است. او با دانشگاه تهران نيز همکاري علمي‌ داشت. مهم‌ترين کتاب او «قراردادهاي مدني و تجاري» است که اثر مشترک او با فيليپ دلبِک (Philippe Delebeque) (استاد دانشگاه پاريس) است که در 2019 براي يازدهمين بار (1084 صفحه) در انتشارات دالوز به چاپ رسيد.

در سال 2016 تصویب­نامة اصلاحیة حقوق قراردادها، نظام کلی و ادلة اثبات تعهدات، که از سال­ها پیش مطرح بود، تغییرات مهمی در قانون مدنی فرانسه در این زمینه­ها ایجاد کرد. این تصویب­نامه، کتاب­ها در زمینة تعهدات و قراردادها را نیز متحول کرد به­طوری که تقریباً بر روی جلد هر کتاب مربوط به تعهدات و قراردادها که پس از این تاریخ چاپ شد، نوشته می­شد: منطبق با اصلاحات 2016.

به همین علت، کتاب حاضر نیز بسیار تغییر پیدا کرد و مباحث آن با اصلاحیة 2016 تطبیق داده شد.